Zasady FAIR

Akronim fair to skrót zasad danych badawczych: findable Accessible Interoperable Reuseable z ikonami poniżej: lupy, dłoni z palcem wskanjącym na punkt, trzema kołami zębatymi, trzema strzałkami wpisanymi w trójkąt oznaczającymi ponowne wykorzystanie, recykling

Optymalne zarządzanie danymi zapewniają zasady FAIR (akronim od ang. Findable, Accessible, Interoperable, Reusable). To wytyczne związane z prawidłowym przygotowaniem danych badawczych do udostępniania. Zgodnie z zasadami FAIR dane badawcze powinny być dostępne zarówno dla człowieka, jak i maszyny (oprogramowania komputerowego), czyli:

  • Findable – łatwo wyszukiwane i znajdowane; opatrzone metadanymi (które umożliwiają odnalezienie zarówno przez ludzi, jak i maszyny) i trwałymi identyfikatorami (np. DOI); indeksowane w ogólnodostępnych bazach,
  • Accessible – dostępne dla wszystkich; nie wymagają dodatkowych narzędzi ani oprogramowania, bezpośrednie dojście do danych umożliwia unikalny identyfikator; jeśli nie jest możliwe pozyskanie samych danych, dostępne powinny być metadane.
  • Interoperable – interoperacyjne; dane powinny być opisane w odpowiednim standardzie oraz z zastosowaniem prawidłowej metodologii (właściwe słowniki); odczytywane przez ludzi i komputery; możliwe do połącznia (wymiany) z innymi zbiorami danych.
  • Reusable – udostępnione do wielokrotnego użycia na odpowiedniej licencji z uwzględnieniem okresu embarga lub karencji; metadane zawierają informację o autorze oraz miejscu powstania danych, są skonstruowane według ogólnie przyjętych standardów specyficznych dla danej dyscypliny oraz rodzaju danych.

Grafika: Sungya Pundir, Fair data principles, Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0

Loading...
Skip to content