Tegoroczny sezon wakacyjny – oprócz niezbyt wysokich temperatur – przyniósł nam także bardzo ważny dokument – 17 lipca br. na stronie MNiSW opublikowana została „Polityka otwartego dostępu do danych badawczych finansowanych ze środków publicznych”.
Dokument ten skierowany jest do podmiotów sektora nauki i szkolnictwa wyższego, które dysponują danymi badawczymi wytworzonymi dzięki finansowaniu ze środków publicznych. Zasadniczym celem działań opisanych w Polityce jest doprowadzenie do sytuacji, w której otwarty dostęp do danych badawczych stanie się w Polsce normą funkcjonującą w praktyce. Polityka nakreśla szereg zadań, które posłużą osiągnięciu tego celu, jednak sama w sobie stanowi jedynie swoistą mapę drogową.
Niezwykle ważnym elementem, na który zwrócono uwagę w Polityce, jest zapewnienie środowiska prawnego umożliwiającego udostępnianie i ponowne wykorzystanie danych badawczych, przy zapewnieniu adekwatnej ochrony prawnej uprawnionych do danych – w tym celu sporządzony zostanie raport dotyczący obecnego stanu prawnego w udostępnianiu danych badawczych wraz z propozycją niezbędnych zmian legislacyjnych.
Polityka przewiduje utworzenie Krajowego Centrum Kompetencji Otwartych Danych Badawczych (KCKODB) oraz Obszarowych Centrów Kompetencji Otwartych Danych Badawczych (OCKODB) – przy czym Krajowe Centrum Kompetencji będzie pełniło rolę koordynatora dla Obszarowych Centrów Kompetencji. Zadaniem OCKODB będzie opracowanie standardów udostępniania danych badawczych w zależności od specyfiki danej dyscypliny naukowej czy obszaru badań.
Ponadto w Polityce uwzględniono wsparcie infrastrukturalne – stworzenie federacji istniejących już repozytoriów danych badawczych, wykorzystanie infrastruktury chmurowej PLGrid oraz utworzenie Krajowego Magazynu Danych, który umożliwi przechowywanie danych oraz dalsze ich udostępnianie w Internecie.
Dokument został przygotowany we współpracy z ekspertami z dwóch zespołów, powołanych przez Ministra Nauki: Zespołu doradczego do spraw otwartych danych naukowych (Dz. Urz. Min. Nauki z 2021, poz. 58) oraz Zespołu doradczego do spraw Polityki otwartego dostępu do danych badawczych finansowanych ze środków publicznych (Dz. Urz. Min. Nauki z 2024, poz. 26).
Dokument do pobrania na stronie MNiSW pod linkiem: https://www.gov.pl/web/nauka/polityka-otwartego-dostepu-do-danych-badawczych-finansowanych-ze-srodkow-publicznych
