Odkrycie księgozbioru z biblioteki Jakuba i Wilhelma Grimm w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu

Już w roku 2002 w “Katalogu inkunabułów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu” prof. Wiesław Wydra zamieścił informację o sześciu woluminach (ośmiu inkunabułach i jednym starym druku z XVI w.) z prywatnej biblioteki Jakuba i Wilhelma Grimm. W lutym 2023 roku prof. Eliza Pieciul-Karmińska i Renata Wilgosiewicz-Skutecka postanowiły podjąć poszukiwania i sprawdzić, czy w zasobach uczelnianej biblioteki mogą znajdować się jeszcze inne książki z księgozbioru Grimmów, które w niemieckim katalogu Ludwiga Deneckego zostały odnotowane jako egzemplarze zaginione. Poszukiwania trwały do czerwca 2023 r., a zbiór znalezisk udało się powiększyć o dwadzieścia siedem pozycji. “Odnalezione w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu woluminy pochodzące z prywatnego księgozbioru braci Grimm, które od zakończenia II wojny światowej uchodziły za zaginione, mogą znacznie przyczynić się do rozwoju współczesnych badań grimmowskich, a ponadto dają nadzieję, że w zbiorach BUP znajdują się też inne – uważane za zaginione – pozycje z prywatnej biblioteki Jakuba i Wilhelma” – napisały badaczki w artykule opublikowanym w uczelnianym piśmie “Biblioteka”.

Co ciekawe, odnalezione książki w wielu przypadkach zawierają zapiski wykonane ręką Jakuba i Wilhelma, którzy często wynotowywali na wyklejkach książek interesujące ich motywy. Jak podkreślają naukowczynie, notatki te mają ogromną wartość dla badań nad spuścizną Grimmów, gdyż mogą dać wgląd w metodę ich pracy oraz dobór motywów (np. w baśniach). Aby dowiedzieć się więcej, konieczne byłoby rozpoczęcie wspólnych niemiecko-polskich badań nad opisem i opracowaniem notatek.

Warto podkreślić, że księgozbiór braci Grimm jest traktowany w Niemczech jako osobny przedmiot badań i wystawiony w berlińskiej bibliotece w kształcie możliwie przypominającym księgozbiór, jakim Jakub i Wilhelm posługiwali się za swojego życia.

Zdjęcia przedstawiają odręczne wpisy oraz jedną z odnalezionych książek – pierwsze wydanie “Simplicissimusa” z 1669 roku, niezwykle cenny druk.

Artykuł z pisma “Biblioteka” dostępny jest pod adresem:

Pieciul-Karmińska, E., Wilgosiewicz-Skutecka, R. (2024). Prywatna biblioteka braci Grimm i odnaleziony fragment księgozbioru w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu. Biblioteka, (27 (36), 49–78. https://doi.org/10.14746/b.2023.27.4