Granty Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu uzyskał dofinansowanie w programie Społeczna Odpowiedzialność Nauki II na realizację zadania Udostępnienie kolekcji druków ulotnych dotyczących historii UAM w Poznaniu z lat 1919-1990. Projekt realizowany będzie od 1 grudnia 2023 r. do 30 listopada 2025 r. przez Oddział Ochrony Zbiorów i Pracownię Dokumentów życia Społecznego Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. Realizacja projektu SON II polega na konserwacji, opracowaniu oraz digitalizacji i udostępnieniu w formie elektronicznej kolekcji 506 druków ulotnych z zasobu Biblioteki, dotyczących Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Zbiory biblioteczne objęte projektem pochodzą z lat 1919-1990 i stanowią unikatowy zasób wiedzy o dziejach jednej z najstarszych uczelni wyższych w Polsce. Druki te dokumentują historię powstania uczelni, jej bogate dzieje, działalność dydaktyczną, badawczą i społeczną oraz wszelkie aspekty życia studenckiego i akademickiego. Są to m.in. statuty kół i towarzystw naukowych oraz korporacji akademickich (wśród najbardziej znanych: „Zawisza Czarny”, „Pomerania”, “Baltia”, “Posnania”, “Gedania” i in.), a także regulaminy studiów i agend uniwersyteckich, dokumenty związane z działalnością „Bratniej Pomocy”, w tym liczne ulotki wyborcze, prasa („W Ogniu Walki”, „Sztafeta”, „Biuletyn Akademicki Legionu Młodych U.P.”). Kolekcja wytypowana do digitalizacji w ramach projektu zawiera także zaproszenia na odczyty i wykłady otwarte (spopularyzowane w Poznaniu przez prof. Józefa Kostrzewskiego, odbywające się w ramach tzw. czwartków artystyczno-literackich w Pałacu Działyńskich w latach 30-tych XX w., mające na celu upowszechnienie wiedzy i nauki wśród społeczeństwa).

Zasługujący na specjalną uwagę i najcenniejszy jest w tej grupie zbiór 130 afiszy wielkoformatowych w pojedynczych egzemplarzach, dotyczących wydarzeń uczelnianych. Odnaleźć tam możemy również zaproszenia na wszelkiego rodzaju spotkania (np. z przedstawicielami Ligi Narodów), akademie, bale, rocznice, nadania doktoratów honoris causa i inne święta uniwersyteckie. Wśród druków znajdują się formularze dokumentów osobistych: indeksów studenckich, legitymacji członkowskich, kart bibliotecznych, świadectw, a także wizytówki, nekrologi zmarłych wykładowców i studentów. Nie brakuje także materiałów dokumentujących bogate życie studenckie Poznania: ofert klubów studenckich, programów juwenaliów, ulotek wyborczych do wyborów samorządu studenckiego, ale także wyborów powszechnych. Szczególnie unikatowy i wartościowy jest zespół 140 projektów okolicznościowych kopert, znaczków i nalepek tzw. poczty strajkowej, dotyczących strajku studenckiego z 1981 roku. Dzieje Uniwersytetu Poznańskiego zawarte w drukach ulotnych wymagają badań w znacznie szerszym kontekście niż tylko historia regionu Wielkopolski i z pewnością będą mogły posłużyć naukowcom z całego kraju.

Większość dokumentów objętych projektem pochodzi z początku XX w. i została wydana na tzw. kwaśnym papierze. W ramach projektu wykonane zostanie zabezpieczenie konserwatorskie druków, ich odkwaszanie oraz usunięcie śladów mikrobiologicznych, co pozwoli na skuteczne zabezpieczenie obiektów przed dalszym niszczeniem oraz przyczyni się w długim okresie do zabezpieczenia ruchomego dziedzictwa kulturowego regionu i kraju.

Bezpośrednim efektem wykonanych prac będzie udostępnienie w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej rekordów metadanych druków ulotnych wraz z opisami bibliograficznymi w katalogu elektronicznym Biblioteki, służących celom naukowo-badawczym, dydaktycznym, poznawczym, kulturowym i

informacyjnym. Zdigitalizowane obiekty zostaną udostępnione nieodpłatne, bez barier prawnych i organizacyjnych dla wszystkich zainteresowanych pod koniec 2025 roku.

Przyznana kwota dofinansowania: 86 808,73 zł

Wartość projektu: 96 913,73 zł

Data podpisania umowy: sierpień 2023 r.